ŚCIEŻKA DYDAKTYCZNA W "LESIE GOLCZEWSKIM"
Ścieżka dydaktyczna prowadzi przez najpiękniejsze i najcenniejsze drzewostany Nadleśnictwa Rokita. Znajduje się w Leśnictwie Golczewo na terenie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego LAS GOLCZEWSKI. Zadaniem ścieżki jest pokazanie Państwu walorów przyrodniczych tego terenu oraz przybliżenia pracy leśnika.
LAS GOLCZEWSKI
Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy LAS GOLCZEWSKI utworzony został na wniosek Nadleśnictwa Rokita za zgodą Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych , na mocy Rozporządzenia Wojewody Szczecińskiego Nr 14/93 z dnia 31 XII 1993 roku obejmując 214.87 ha. Terenów leśnych Leśnictwa Golczewo i Gminy Golczewo. Spotykamy tu piękne lasy bukowo-dębowo grabowe z licznymi potężnymi sosnami, modrzewiami i świerkami w wieku 100-150 lat oraz ogromny cztery stuletni dąb o obwodzie pnia 500cm. Otoczone lasem i torfowiskiem śródleśne jeziorko dystroficzne to przyrodniczy klejnot tego obszaru. Rośnie tutaj; grzybień północny , rosiczka okrągłolistna, wełnianka, turzyca obła, żabirośl , przybieka, wrzosiec, kosaćce, bagno zwyczajne. Jest to miejsce masowego rozrodu ropuchy szarej. Każdej wiosny odbywają tu swoje lęgi żurawie, gągoły, dzięcioły czarne, a w poszukiwaniu pokarmu często zalatuje tutaj bielik. W starych dziuplastych drzewach mieszkają sowy i nietoperze. Bardzo licznie rośnie tutaj wiciokrzew pomorski, turówka, konwalia majowa oraz widłak jałowcowaty. Znajdują się tutaj wśród wzgórz źródliska spływające potokami do jeziora. Zespoły Przyrodniczo- Krajobrazowe są formą ochrony przyrody. Wyznacza się je w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego dla zachowania jego wartości estetycznych.
DRZEWO DOBOROWE DĄB
Drzewa doborowe to najlepsze genetycznie drzewa, z najlepszymi cechami, wyróżniające się wysoką zdrowotnością, długimi, prostymi i pozbawionymi gałęzi pniem , dużą masą, silną cienko gałęzistą , proporcjonalną koroną. Drzewa z uwagi na najlepsze cechy dziedziczne wytypowane zostały przez rzeczoznawców z Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie do ogólnopolskiego zasobu drzew doborowych każde z nich otrzymało swój numer. Drzewa doborowe nie podlegają wycince – żyją do swej naturalnej śmierci. Wokół drzew znajduje się otulina( o promieniu 20 m. ) również nie podlegająca wycince. Z drzew doborowych zbierany jest materiał rozmnożeni owy – nasiona i maleńkie zrzezy (fragmenty gałęzi). Są one potrzebne do wyhodowania sadzonek używanych przy sadzeniu lasu. Ten sposób rozmnażania drzew zapewnia nam, że potomstwo drzew doborowych będzie równie okazałe jak ,, rodzice’’. Nadleśnictwo Rokita posiada 86 drzew doborowych, z czego 20 drzew to dęby, a 40 to drzewa doborowe świerkowe.
DRZEWOSTAN NASIENNY DĘBOWY
Podobnie jak drzewa doborowe, drzewostany nasienne wyróżniają się spośród innych wyjątkową jakością i zdrowotnością. Tworzy się je w celu zebrania nasion potrzebnych na szkółce. Za kilkadziesiąt lat wyrosną z nich lasy równie piękne jak drzewostan nasienny. Drzewostany nasienne oznaczone są żółtym paskiem namalowanym na drzewach. Z uwagi na ich wartość hodowlaną nie wycina się z nich drzew jeśli same nie ,,umrą’’.
JAWOROWY LAS
Klon jawor jest pięknym, szlachetnym drzewem o dużych wymaganiach siedliskowych; lubi dużo wilgoci i żyzną glebę. Jawory najchętniej rosną w górach a na nizinach SA wielką rzadkością. Nie często można spotkać drzewostan jaworowy, tak piękny jak rosnący w Leśnictwie Golczewo. Jego niewątpliwe walory zdecydowały o uznaniu go w 1996 roku za drzewostan nasienny, Jest to jeden z dwóch nasiennych drzewostan ów jaworowych w naszym kraju. Jawor łatwo odróżnić w lesie od innych drzew. Jego kora pęka, łuszczy się i odpada małymi płatami . Dzięki temu pnie starszych jaworów są ,,łaciate’’. Takie drzewa są bardzo dekoracyjne przez co są chętnie sadzone w parkach. Jawor rośnie szybko i dożywa nawet 300 lat osiągając 40 metrów wysokości. Nie jest nękany przez szkodniki tak jak inne drzewa. Bardzo łatwo i licznie obsiewa się naturalnie, dzięki czemu pod starymi jaworami rosną gęste kobierce młodych drzewek.
MODRZEWIOWE WZGÓRZE
Modrzewie są drzewami wyjątkowo odpornymi na wiatr. Chętnie rosną na wzniesieniach terenu, gdzie znajdują optymalne warunki wzrostu. Wiatry, których siła na wzgórzach jest wielokrotna, bardzo rzadko powodują złamanie czy wywrócenie modrzewia. Pnie modrzewi wystawionych przez wiele lat na działanie wiatru jedynie wyginają się szablasto.
DRZEWO DOBOROWE MODRZEW
To jeden z wielu modrzewi europejskich rosnących w ,,Jaworowym Lesie’’ i jedno z czterech modrzewiowych drzew doborowych w Nadleśnictwie Rokita. Ich wiek i rozmiary są imponujące. Mają nawet 43 metry wysokości, a więc tyle co 13 piętrowy budynek (!). Rosną tu od blisko 130 lat a ocalił je od wycięcia sędziwy leśniczy Władysław Sałam. Modrzew jest jednym krajowym drzewem iglastym zrzucającym igły na zimę. Spadające na ziemię igły mają dobroczynny wpływ na glebę. Miejscowi leśnicy darzą to drzewo wyjątkową sympatią i bardzo sadzą modrzewie.
DRZEWO DOBOROWE ŚWIERK
Tereny Nadleśnictwa Rokita są obszarem, na którym świerk nie występuje naturalnie, Świerk został tu wprowadzony sztucznie przez człowieka i jak widać czuje się tu nadzwyczaj dobrze. Rokickie świerki osiągają nawet 43 metrów wysokości i ponad 2 metry obwodu. Świerk może żyć do 300 lat i osiągać wysokość ponad 68 metrów (Istebna). Tak okazałe drzewa występują już tylko nielicznie w górach, ale giną tam Samowo gdyż świerk jest gatunkiem bardzo wrażliwym na zniszczenia przemysłowe. Świerk kojarzy się głównie z pięknym zapachem choinki. Stwierdzono, że olejki eteryczne, którym świerk zawdzięcza swój zapach maja właściwości bakteriobójcze oraz działają odświeżająco i relaksująco. Ten świerk jest jednym z 40 doborowych świerków w Nadleśnictwie Rokita. W Rokickich lasach są jeszcze doborowe sosny ( 12 drzew) i daglezje ( 10 drzew).
JEZIORO ŻABIE, WIDŁAKOWY LAS
W głębi lasu, za drzewostanem jaworowym, rozciągają Się torfowiska otaczające przepiękne Jezioro Żabie . Jego tafla jest porośnięta pięknie kwitnącymi chronionymi grzebieniami. Jezioro jest ostoją wielu gatunków dzikich ptaków , a na jego obrzeżu występują licznie rzadkie i chronione rośliny . Dalej znajduje się główna atrakcja tego terenu Widłakowy Las: gesty dywan płożących się widłaków jałowcowych obejmujących obszar około 25 hektarów. Kobierzec widłaków jest bardzo gęsty. Widłaki porastają karpy wywrotów i płożą się po pniach drzew nawet do wysokości 30-45cm .
DĄB WŁADYCHA
Na wzgórzu rośnie olbrzymi, stary Dąb Władycha nazwany tak na cześć byłego leśniczego, którego kochająca małżonka nazwała pieszczotliwie Władych. Drzewo ma około 400 lat, a jego obwód wynosi 502cm. Chociaż dąb jest synonimem siły i trwałości to nasz ,,sędziwy staruszek’’ nie oparł się nawałowi wiatrów i burz, które połamały prawie wszystkie jego konary pozostawiające zaledwie jedną żywą gałąź. Liczne dziuple w pniu drzewa oraz leżące wokół pnia złamane gałęzie stały się domem dla sów, kun, pożytecznych owadów, które bytując razem wcale sobie nie przeszkadzają. Ze względu na sędziwy wiek i znaczne rozmiary, dąb został uznany za pomnik przyrody.
DZIUPLE GĄGOŁÓW
Na skarpie doliny Jeziora Czarnego rosną piękne, kolumnowe buki o prostych i strzelistych pniach. Jeden z nich, rosnący na szczycie skarpy, ma obwód 324cm o na wysokości 10 metrów rozwidla się na dwa pnie. Pod starymi bukami widać gęstą szczotkę odnowienia naturalnego buka i jaworu. W bukowych piach jest sporo dziupli. Są one miejscem wylęgu kaczek gągołów. Pisklęta tych kaczek w kilkanaście godzin po wykluciu wyskakują same z dziupli, z wysokości kilkunastu metrów i bez krzywdy po takim upadku wędrują piechotą do pobliskiego jeziorka. W maju i czerwcu, z Jeziorka Czarnego dochodzi rechot żab moczarowych, których samce w porze godów zabarwiają się na niebiesko.
NADLEŚNICTWO ROKITA
Nadleśnictwo Rokita prowadzi gospodarkę w lasach stanowiących własność skarbu Państwa na powierzchni 18,000 ha należących do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie. Obszar Nadleśnictwa Rokita leży w Krainie Bałtyckiej, w Dzielnicy Niziny Szczecińskiej na terenie dziewięciu gmin północnej części województwa szczecińskiego. Należą do nich gminy: Przybiernów, Golczewo, Wolin, Kamień Pomorski, Nowogard, Gryfice, Świerzno i Stepnica. Siedziba Nadleśnictwa mieści się w Rokicie, w odległości 67km. od Szczecina. Teren Nadleśnictwa jest częściowo silnie pofałdowany, zaś różnice poziomów wzgórz wynoszą do 54 metrów, szczególnie w obrębie Leśnictwa Golczewo, gdzie znajdują się jary, wąwozy, licznie źródliska i jeziora. Gleby są tu od torfowych po mady nadrzeczne i gliny pochodzenia glacjalnego. Klimat charakteryzuje się łagodnymi zimami, suchymi latami, wiosnami z częstymi przymrozkami gruntowymi do połowy czerwca włącznie. W okresie późnowiosennym wieją nierzadko huraganowe, sztormowe wiatry od morza i zalewu.
Tekst: Tomasz Szeszycki i Piotr Kosiorkiewicz
